Na visu Šumatovac, oko četiri kilometara udaljenom od centra Aleksinca, u nedelju, 25. avgusta biće obeležena 143. godišnjica bitke iz Prvog srpsko-turskog rata. Na ovom mestu srpski narod, pomognut ruskim dobrovoljcima, 23. avgusta 1876. godine, izvojevao je jednu od najvećih pobeda u pomenutom ratu.
Obeležavanje godišnjica Šumatovačke bitke počeće u ranim jutarnjim satima svetom liturgijom u hramu Svetog Nikole u Aleksincu, a nastaviće se pomenom palim vojnicima i polaganjem cveća pored spomen-krsta na šumatovačkom visu. Obeležavanje ovog važnog događaja iz aleksinačke, ali i nacionalne istorije, završiće se kulturno-umetničkim programom, najavljuju organizatori iz Odbora za obeležavanje praznika, istorijskih događaja, godišnjica i jubileja.
Bitka kod Šumatovca predstavlja jedan od najkrvavijih sukoba u Prvom srpsko-turskom ratu i najznačajniju pobedu srpskih vojnika predvođenih ruskim generalom Černjajevim.
Turci su Aleksinac smatrali ključnom tačkom za napredovanje prema utvrđenom Deligradu i unutrašnjosti, pa su 11. po starom, 23. avgusta po novom kalendaru, krenuli pod komandom Abdul Kerim paše na Aleksinac spuštajući se sa bujmirskog brda preko Glogovice. U žestokoj borbi koja je trajala čitavo popodne, srpske snage zaustavile su nadiranje Turaka.
Uvidevši da je napad osujećen, Abdul Kerim paša je odlučio da u ofanzivu krene iz Prugovca, preko šumatovačkog visa i dalje ka Vakupu. Višednevne borbe kod Aleksinca završene su pobedom srpske vojske, ali se nije krenulo u konačni obračun sa Turcima, pa su oni iskoristili priliku da se konsoliduju, prebace vojsku na levu obalu Morave i odatle krenu u ofanzivu ka Gornjem Adrovcu. Zbog toga je Šumatovačka bitka ostala zabeležena i kao „neiskorišćena pobeda”.
Nakon obeležavanja Šumatovačke bitke, 2. septembra biće obeležena 143. godišnjica Boja na Gronjem Adrovcu, a dva dana kasnije, 4. septembra, 213. godišnjica Boja na Deligradu.
Iako Šumatovac, Gornji Adrovac i Deligrad imaju veliki značaj za nacionalnu istoriju, lokalni istoričari ističu da je malo urađeno na iskorišćavanju kulturnog i turističkog potencijala. Najpre je potrebno poboljšati putnu infrastrukturu do tih mesta, ali i obezbediti bolje uslove za turiste na samim lokacijama.
Program obeležavanja:
08.00 – Sveta liturgija u crkvi Svetog Nikole u Aleskincu
10.30 – Pomen palim vojnicima Šumatovačke bitke
10.45 – Polaganje venca na spomenik
11.00 – Kulturno-umetnički program